Μιχάλης Παππάς: “Αυτό το αστραπιαίο κλικ πρέπει να είναι στην ψυχοσύνθεση του φωτογράφου”
«Σονάτα των φαντασμάτων» του Στρίντμπεργκ. Ίσως έναν τέτοιο τίτλο θα έδινα στη φωτο σου αυτή … Από την άλλη, μια εικόνα με τόσους επηρεασμούς από τον Andre Kertesz!!! Έχεις δομήσει, έχεις συνθέσει μια υπέροχη φωτογραφία Μιχάλη … Μίλησε μου λίγο για αυτό σου το κλικ.
Το μόνο που μπορώ να πω με σιγουριά για αυτό το κλικ όπως και για κάθε σωστά δομημένο κλικ είναι ότι έχουν προηγηθεί ατελείωτες ώρες δουλειάς. Μετά από πολύ δουλειά τίποτα πλέον δεν αφήνεται στην τύχη του.
Σε γνώρισα από κοντά κάποια ημέρα των Θεοφανείων… Ήξερα τη δουλειά σου και τη θαυμάζω καιρό. Παρατήρησα ένα πράγμα, που μου έκανε εντύπωση: Μελετάς το φως στη λήψη σου, ενώ ταυτόχρονα με το μάτι σου κόβεις το γύρω σου περιβάλλον… και ξαφνικά σηκώνεις τη μηχανή σου κι ένα κλικ !!! Πόσο δύσκολο είναι αυτό το αστραπιαίο κλικ;
Το πιο εύκολο πράγμα που έχω κάνει ποτέ στην ζωή μου μέχρι τώρα!!!
Αυτό το αστραπιαίο κλικ πρέπει να είναι στην ψυχοσύνθεση του φωτογράφου.
Ο φωτογράφος δεν είναι σαν τον ζωγράφο που έχει όλο τον χρόνο να κάτσει μπροστά στο έργο του και να το μελετήσει, να ψάξει να βρει πληροφορίες, να καταφύγει σε παλιούς ζωγράφους, να σβήσει ή να προσθέσει όποτε θέλει κάτι από τον πίνακά του.
Ο φωτογράφος δεν έχει στην διάθεσή του παρά μόνο ελάχιστα δέκατα του δευτερολέπτου. Πρέπει να έχει μελετήσει και να έχει δουλέψει πολύ από πριν ώστε όταν βγει έξω στην “μάχη” να είναι όσο καλύτερα προετοιμασμένος γίνεται.
Θα συμφωνήσω. Όμως και ο φωτογράφος έχει αυτή τη δυνατότητα. Το στάδιο της επεξεργασίας. Βέβαια τι να επεξεργαστείς αν δεν είναι σωστή η λήψη ! Εσύ, Μιχάλη, πόσο βάρος δίνεις στην επεξεργασία της εικόνας σου κυρίως όταν η παραγωγή είναι πληθωρική λόγω των υποχρεώσεών σου ( απλά θυμάμαι όταν είχα ρωτήσει τον Τάσο Βρεττό στην τελευταία του έκθεση στο Μπενάκη «Τ(ρ)όποι λατρείας» περί επεξεργασίας, μου απάντησε πως όλα παίζονται στη λήψη … το πολύ να πειράξει λίγο το contrast …)
Το βάρος στην επεξεργασία το δίνω όλο κατά την ώρα της λήψης.
Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να σώσεις φωτογραφία στο στάδιο της επεξεργασίας αν δεν έχει γίνει σωστή δουλειά κατά την ώρα της λήψης.
Δεν δέχομαι να χρειάζεσαι δέκατα του δευτερολέπτου για μια λήψη και να κάνεις μετά μία ώρα επεξεργασία για μία φωτογραφία. Αν κάνεις κάτι τέτοιο, είναι σημάδι ότι δεν έχεις δυνατή φωτογραφία
Το μυστικό για μένα στην επεξεργασία είναι να γίνεται τόση ώστε να περνάει απαρατήρητη.
Πώς ξεκίνησε η φωτογραφική σου πορεία;
Αν και ασχολήθηκα για 10 χρόνια μόνος μου με την φωτογραφία γεννήθηκα φωτογραφικά όταν πήρα την άγια απόφαση να σπουδάσω φωτογραφία το 2010.
Νόμιζα ότι ήξερα και θυμάμαι που έλεγα ότι δεν θέλω να πάω σε σχολή φωτογραφίας για να μην με επηρεάσουν και μου αλλάξουν τα μυαλά. Ευτυχώς που μου άλλαξαν τα μυαλά. Άλλωστε από την μέρα που γεννιόμαστε συνεχώς από κάτι επηρεαζόμαστε. Ας έχουμε τουλάχιστον σωστές επιρροές.
Ποια η εκπαίδευσή σου;
Σπούδασα φωτογραφία στην Leica Academy στην Αθήνα την περίοδο 2010-2012.
Ευκαιρία να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους δασκάλους μου, τους χρωστάω χάρη, μου έδειξαν τον δρόμο.
Δεν μπορώ να σκεφτώ πως μπορεί να υπάρξει μεγάλο έργο χωρίς θεωρητικό υπόβαθρο.
Ποιους φωτογράφους θαυμάζεις;
Θαυμάζω την φωτογραφία που γίνεται στο πρακτορείο της Magnum και κυρίως τον Νίκο Οικονομόπουλο. Είναι αναγκαίο όλοι να έχουν έναν φωτογράφο να θαυμάζουν, να έχουν εμμονή με την δουλειά του, θα βοηθήσει. Αν δεν έχουν πρέπει να βρουν οπωσδήποτε.
Βλέποντας αυτό το στυλ φωτογραφίας που γίνεται σε αυτό το πρακτορείο κατάλαβα πόση δύναμη μπορεί να έχει μία φωτογραφία.
Η Φύση του μέσου που χρησιμοποιούμε είναι η απόλυτη περιγραφή, η Ουσία του, να μεταμορφώσει την πραγματικότητα…σε αυτό το πρακτορείο και ο αγαπημένος μου φωτογράφος, έχουν φτάσει στην Ουσία.
Κυνηγάς κυρίως εικόνες επαρχίας. Έχεις οργώσει σχεδόν όλη την Ελλάδα συνθέτοντας φωτογραφίες από θρησκευτικά πανηγύρια δίνοντας σ’ αυτές τον χαρακτήρα του τόπου διεξαγωγής τους με πολλά λαογραφικά στοιχεία. Πρόσφατα μάλιστα θαύμασα τις εικόνες σου από το Πάσχα στην Κάρπαθο. Τι είναι αυτό που σε ωθεί σε τέτοιου είδους φωτογράφιση;
Ήθελα να βρω ένα φωτογραφικό θέμα να έχω. Μελέτησα ιστορία φωτογραφίας και παλιούς φωτογράφους για να βρω ένα. Κατέληξα στο συγκεκριμένο μετά από πολύ σκέψη.
Κάνοντας όμως τα πρώτα ταξίδια και μπαίνοντας σε αυτές τις κλειστές κοινωνίες για να φωτογραφίσω κατάλαβα αμέσως ότι αυτό ήθελα να κάνω. Με κέρδισε το θέμα πρώτα σαν άνθρωπο και μετά σαν φωτογράφο.
Δουλεύοντας το θέμα όμως βλέπω ότι δημιουργείται ένας νέος φωτογραφημένος κόσμος πλέον που χωρίς εμένα δεν θα έβγαινε στο φως. Βρίσκω τους ήρωες που έχω φανταστεί, με τα κατάλληλα κοστούμια, τα κατάλληλα σκηνικά και το μυστηριακό φως που ήθελα.
Τώρα το που θα καταλήξει σαν δουλειά…έβγαλα 5 καλές φωτογραφίες μέχρι τώρα(;), θα βγάλω άλλες 5(;) και τι έγινε. Θέλω εκεί που πηγαίνω να φωτογραφίζω να περνάω πρώτα καλά και άμα βγουν και εικόνες, έχει καλώς.
Μιλάς για κλειστές κοινωνίες. Πόσο δύσκολο είναι να μπει κανείς μέσα σε αυτές; Πόσο δύσκολο ακόμα είναι να τους ακολουθήσει κανείς φωτογραφικά;
Κατάλαβα ευτυχώς γρήγορα ότι η κάμερα είναι σαν ένα κλειδί που ανοίγει κλεισμένες πόρτες και ότι πολλοί είναι οι άνθρωποι που θέλουν να τους δοθεί ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας. Η κάμερα το προσφέρει αυτό.
Αυτή την ιδιαιτερότητα του μέσου που χρησιμοποιώ προσπαθώ να την εκμεταλλευτώ.
Για να σε δεχθούν όμως και να φτάσουν να σε κοιμίσουν σπίτι τους, να φας με το ίδιο πιρούνι ή να πιεις κρασί από το ίδιο ποτήρι που πολλές φορές μου έχει συμβεί ανά την Ελλάδα πρέπει να είσαι ο εαυτός σου, να είσαι ειλικρινής και να μην προσποιηθείς καθόλου.
Κάνεις έτσι την ζωή σου πιο εύκολη γιατί σε ενδιαφέρει ή μη αυτό που πας να φωτογραφίσεις, γίνεται αντιληπτό και ή σε δέχονται ή το σύστημα εκεί σε αποβάλει από μόνο του.
Φωτορεπόρτερ στο επάγγελμα. Παράλληλα κάνεις και φωτογραφίσεις γάμων και βαπτίσεων. Φωτογραφίζεις με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Τόσο στη λήψη όσο στην επεξεργασία αγγίζει η φωτογραφία σου την υφή των φωτογραφιών του Magnum… Λες και η φωτο του γάμου έχει ξεπηδήσει από κάποια εφημερίδα. Φωτο γάμου σαν από ντοκιμαντέρ. … Πόσο δύσκολο είναι οι πελάτες να δεχθούν αυτή τη μη ωραιοποίηση του γάμου τους; Την έλλειψη του illustration, του glam;
Καθόλου δύσκολο γιατί ο κόσμος που απευθύνεται σε μένα ξέρει τι θέλει και τι αποτέλεσμα θα πάρει.
Το στυλ είναι καθαρή φωτογραφία ντοκουμέντου, δημιουργία μιας φωτοιστορίας σε πραγματικό χρόνο.
Με εξιτάρει η φωτογραφία γάμου-βάπτισης γατί εκτός το ότι συμπεριλαμβάνει στοιχεία παράδοσης κάθε τόπου ανά την Ελλάδα, είναι και το πιο δύσκολο είδος φωτογράφισης, ένα γεγονός που δεν έχει ευκαιρία επανάληψης.
Οι φωτό σου δεν είναι μόνο καταγραφικές, έχουν και καλλιτεχνική αξία. Δεν εξωραΐζεις ποτέ αυτό κλικάρεις. Και το περίεργο είναι ότι κάποιες από αυτές τις φωτο σου έχουν διακριθεί ως φωτο της ημέρας από το site του National Geographic, σε ένα site, όπου η ωραιοποίηση και ο εξωραϊσμός των εικόνων είναι το ζητούμενό του. Οι φωτο σου τελικά κρύβουν μια δυνατή αλήθεια. Πώς το εισπράττει αυτό ο Μιχάλης Παππάς;
Χαίρομαι που αναφέρεις την αλήθεια γιατί είναι στοιχείο που προσπαθώ να εντάξω στην δουλειά μου, να υπάρχει σε κάθε φωτογραφία με το σκεπτικό ότι όλα στην ιστορία της φωτογραφίας έχουν γίνει και θα ξαναγίνουν, όλα έχουν φωτογραφηθεί και με όλες τις τεχνοτροπίες. Το μόνο που δεν έχει υπάρξει ακόμα στην ιστορία της φωτογραφίας είναι ο εκάστοτε φωτογράφος, η αλήθεια και ο χαρακτήρας του ανθρώπου πρώτα και μετά φωτογράφου.
Όσο πιο αληθινός, τόσο πιο πρωτότυπος.
Άλλωστε η μεγάλη φωτογραφία δεν έχει καμία σχέση ούτε με το (αντικειμενικό) κάλλος, ούτε με την (υποκειμενική) καλαισθησία, το καλό γούστο. Είναι τόσο καλύτερη, όσο ειλικρινέστερα εκφράζει τα συναισθήματά του ο άνθρωπος-φωτογράφος.
Τι ρόλο μπορεί να παίζει σε κάποιον φωτογράφο το συναίσθημα τόσο στη λήψη του όσο και στην επιλογή της φωτογραφίας; Πόσο δεμένος (ή απόμακρος) μπορεί να είναι από το αντικείμενό του; [αναρωτιέμαι π.χ. ο Sudek όταν φωτογράφιζε αυτά τα νοτισμένα παράθυρά του, πόσο συναισθηματικά φορτισμένος (ή όχι) μπορεί να ήταν];
Ο Φωτογράφος δεν εκφράζει συναισθήματα. Τα συναισθήματα υπάρχουν πριν και μετά την λήψη. Την ώρα της λήψης (δέκατα δευτερολέπτου) πρέπει να βγάλει όλη την εμπειρία και το θεωρητικό του υπόβαθρο για να κάνει ένα όσο πιο σωστά δομημένο κάδρο μπορεί. Αυτή η λήψη όμως δεν εκφράζει συναισθήματα. Εκφράζει μόνο την δημιουργία. Τη γέννα από το μηδέν.
Δεν με ενδιαφέρει το πόσο δεμένος είναι ο κάθε φωτογράφος με το θέμα του όπως πιστεύω δεν ενδιαφέρει κανέναν το τι έχω εγώ στο μυαλό μου για τα ήθη κι έθιμα στην Ελλάδα. Ο δέκτης πρέπει να δει εικόνα, να δει αποτέλεσμα που θα τον διαπεράσει. Η καλή εικόνα θα σε κάνει να ενδιαφερθείς και για το θέμα, το ανάποδο δεν θα γίνει.
Τα ηλιοτρόπια αν δεν τα ζωγράφιζε με αυτόν τον τρόπο ο Van Gogh θα έμεναν απλά ηλιοτρόπια ή οι μορφές που ζωγράφισε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco), o Goya.
Το θέμα που έχει επιλέξει ο κάθε φωτογράφος είναι απλά η αφορμή για να δημιουργήσει.
Info: Το Profile του Μιχάλη Παππά στο instagram: michael__pappas ενω το profile του στο Fb: Michael Pappas
Visit also: pculiar.com
