Κώστας Πετράκος: “Ποτέ η κατά παραγγελία φωτογραφία δεν με ενέπνευσε. Εγώ προσπαθώ να πείσω τόν πελάτη μου να με αφήσει νά κάνω αυτό πού θέλω και τις περισσότερες φορές έχει αποτέλεσμα”
Ο Κώστας είναι φωτογράφος επαγγελματίας. Στην πλάτη του κουβαλάει αμέτρητα χιλιόμετρα αρνητικών φιλμς … Όσα ίσως και αυτά που θα μπορούσε κανείς να μετρήσει νοητά από Ελλάδα ίσαμε το Σαν Φραντσίσκο, όπου μένει πια εκεί μόνιμα…
Διάλεξα αυτή τη φώτο γιατί αφενός είδα πως βρέθηκες για διακοπές στη Μύκονο κι ενώ θα περίμενε κανείς να τραβήξεις τα ειδυλλιακά τοπία του κυκλαδίτικου νησιού, έστρεψες το βλέμμα σου σε έναν καθημερινό άνθρωπο… Αφετέρου αυτό το πορτραίτο μου θύμισε τα θρυλικά πορτραίτα του Paul Strand, όταν όργωνε την Αμερική και φωτογράφιζε ανθρώπους κυρίως στο εργασιακό τους περιβάλλον. Θεωρείς ότι είσαι ανθρωποκεντρικός φωτογράφος, Κώστα;
Μεγάλη μου τιμή να αναφέρεις τον Μεγάλο δάσκαλο Paul Strand! Θα ήθελα και εγώ να είμαι πιο ανθρωποκεντρικός αλλά βλέπεις οι εποχές έχουν αλλάξει ειδικά εδώ στην Αμερική, όπως ξέρεις, κινδυνεύεις και ρισκάρεις όταν φωτογραφίζεις πρόσωπα χωρίς την άδειά τους. – Προσωπικά δεδομένα και λοιπά … χρειάζεται δηλ. συμβόλαιο με υπογραφές όταν υπάρχουν πρόσωπα. Έχω χάσει πολλά ωραία θέματα για αυτό το λόγο ειδικά στο street photography. Ναι μπορώ να πω πως είμαι ανθρωποκεντρικός καί όταν βρίσκω κάτι που μου αρέσει θα το φωτογραφίσω και θα βρω τον τρόπο να αποφύγω το πρόσωπο αλλά το θέμα θα υπάρχει.
Πάντως αυτή η φώτο… Όλο αυτό το σκηνικό… Φέρνει μια Ελλάδα του ’50… Αυτή που φωτογράφιζε ο Μπαλάφας.
Μεγάλος φωτογράφος και αυτός!
Ως επί το πλείστον οι φωτογραφίες του προφίλ σου είναι ασπρόμαυρες. Καταφέρνεις και δίνεις μια ένταση στη φωτογραφία. Το επιδιώκεις με τη λήψη ή μετά με την επεξεργασία;
Όταν φωτογραφίζω από την αρχή ξέρω αν η φωτογραφία θα είναι ασπρόμαυρη ή έγχρωμη. Μου αρέσει η ασπρόμαυρη φωτογραφία. Εδώ μπορείς να παίξεις με το φως όπως θέλεις, με τις σκιές. Εδώ είναι όλη η τέχνη στην ασπρόμαυρη φωτογραφία.
Οτιδήποτε μπορεί να με εμπνεύσει, όταν υπάρχει ο κατάλληλος φωτισμός. Μου αρέσει από την αρχή να υπάρχει κάποια ένταση και στην επεξεργασία ναι θα βοηθήσω λίγο για ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Το ίδιο έκανα και παλαιότερα με το ασπρόμαυρο φιλμ.
Όταν μετρούσα τον φωτισμό, άνοιγα το διάφραγμα μισό στοπ για να έχω καλύτερα αποτελέσματα στο σκοτεινό θάλαμο. Προσπαθώ να χρησιμοποιώ τεχνικές φιλμ ακόμη και τώρα με την ψηφιακή τεχνολογία. Όταν, λοιπόν, μπήκα στον φούρνο στην Μύκονο και είδα αυτόν τον φωτισμό αμέσως κλικ χωρίς άλλη σκέψη. Όταν υπάρχει θέμα και σε συνδυασμό με το φως έχεις κάνει Φωτογραφία. Αυτό έγινε στον φούρνο! Όλα για μένα εκεί μέσα ήταν ασπρόμαυρα!
Υπάρχει άλλωστε και η άποψη, όταν επεξεργάζεσαι το χρώμα αρκετά, μπορεί να αποσπάσεις τον θεατή από το θέμα σου…
Και στην έγχρωμη φωτογραφία το ίδιο κάνω. Και πάλι εξαρτάται στην έγχρωμη φωτογραφία τι θες να τονίσεις από το θέμα.
Το είδα… Στο χρώμα δεν δίνεις πολύ ένταση… Θα έλεγα πως έχεις επηρεαστεί από τους σύγχρονους Αμερικανούς street photographers;
Νομίζω αυτό έρχεται από μέσα μου έμφυτο; Δεν νομίζω να με έχει επηρεάσει κάποιος.
Διαβάζει κανείς στο προφίλ σου ότι είσαι filmaker. Ο κινηματογράφος (και μάλλον το film noir) πόσο έχουν επηρεάσει τη μάτια σου;
Με ρωτάς για τα φιλμ noir… Ναι από μικρός όταν μου άρεσε μία ταινία στο σινεμά την έβλεπα και δεύτερη και τρίτη φορά μόνο και μόνο να δω τον φωτισμό και το καδράρισμα.
Σίγουρα έχω μάθει από αυτό!
Είσαι χρόνια επαγγελματίας φωτογράφος. Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα; Εννοώ στη ματιά (και όχι στην τεχνική); Και πόσο η δημιουργική και η καλλιτεχνική σύνθεση μπορεί να λειτουργήσει σήμερα στην επαγγελματική φωτογραφία, όταν ο πελάτης σου ζητά π.χ. συγκεκριμένο τρόπο προβολής του προϊόντος του;
Ωραία ερώτηση. Ποτέ η κατά παραγγελία φωτογραφία, όπως λέμε και στην Ελλάδα, δεν με εμπνέει. Εγώ προσπαθώ να πείσω τον πελάτη μου να με αφήσει να κάνω αυτό πού θέλω και τις περισσότερες φορές έχει αποτέλεσμα. Όσο αφορά στο πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα; Πάντως εγώ νομίζω στην δουλειά μου χρησιμοποιώ τους όρους της φωτογραφίας όπως παλιά. Μόνο η τεχνολογία άλλαξε, από το φιλμ στην ψηφιακή. Για μένα είναι το ίδιο μόνο πού τώρα έχω περισσότερα εργαλεία στην ψηφιακή πού δεν τα είχα στο σκοτεινό θάλαμο.
Πες μου λίγο για τις σπουδές σου. Πώς ξεκίνησες;
Ξεκίνησα πολύ μικρός όταν ήμουνα 13 χρονών πήγα στην πρώτη γυμνασίου στη Λιβαδειά . Στη γειτονιά μου υπήρχε ένας φωτογράφος με το φωτογραφείο του που έκανε πορτρέτα εκεί έγινε το κλικ. Αμέσως με συνάρπασε ο φακός και ο σκοτεινός θάλαμος.
Αγόρασα την πρώτη μου κάμερα και άρχισα να βγάζω φωτογραφίες…
Την άλλη χρονιά αγόρασα και το πρώτο μου εκτυπωτή (ρωσικός θυμάμαι) και έκανα τον πρώτο μου σκοτεινό θάλαμο σε ένα μικρό δωμάτιο πάνω από το σπίτι μου.
Εκεί πλέον άρχισα να κάνω τη δικιά μου φωτογραφία, να εμφανίζω τα δικά μου ασπρόμαυρο φιλμ και να εκτυπώνω ασπρόμαυρες φωτογραφίες.
Δεν έμεινα όμως στη φωτογραφία μόνο… μετά από δύο χρόνια στα 15 μου αγόρασα την πρώτη μου κινηματογραφική μηχανή και άρχισα να κάνω μικρά φιλμ 8 mm και σούπερ 8mm και να κινηματογραφώ την καθημερινότητα της επαρχίας και στην Αθήνα γιορτές νεολαίας…Τώρα μιλάμε για το τέλος της δεκαετίας του 70… Πάντα μου άρεσαν και η φωτογραφία και ο κινηματογράφος. Μέχρι και σήμερα! … Στα δεκαεπτά μου στην Αθήνα γνώρισα έναν μεγάλο τότε φωτογράφο τον Γιάννη Παναγή Πατρίκιο πού είχε το φωτογραφείο του στην Ιπποκράτους. Εδώ πήρα τα πρώτα επίσημα μαθήματα στη φωτογραφία.
Στρατιωτική θητεία και μετά στα 1986 έρχομαι στο Σαν Φρανσίσκο.
Εδώ θα γνωρίσω τον Τάκη Βερίκιο έναν Έλληνα φωτογράφο ο οποίος θα με βάλει πιο βαθειά στην τέχνη. Από 35μμ πού φωτογράφιζα πήρα την πρώτη μου Hasselblad medium format camera καί 4×5 format. Ό Τάκης ήταν το μεγάλο μου σχολείο στα πρώτα χρόνια εδώ στο Σαν Φραντσίσκο. Αυτός μου έμαθε τις σημαίνει αρνητικό και σκοτεινός θάλαμος. Μετά άρχισα να φωτογραφίζω και διαφάνειες Fuji Velvia που τις τύπωνα μόνος μου.
Ταυτόχρονα πολλά workshops για φωτογραφία χιλιάδες ώρες…
Στα τέλη τού 1990 γνώρισα τον Edward Margarit, Γάλλος στην καταγωγή … Μεγάλος φωτογράφος! Αυτός είχε διδαχτεί τεχνικές στην φωτογραφία από τον Ansel Adams.
Με τον Edward γίναμε πολύ στενοί φίλοι!
Αυτός μου δίδαξε την φωτογραφία και τις τεχνικές του Adams. Παρ’ όλη την ηλικία του μέχρι το τέλος πηγαίναμε και φωτογραφίζαμε landscapes στο Point Lobos στο Carmel στά μέρη πού φωτογράφισε και ο Ansel Adams καί μου έλεγε πολλές ιστορίες!
Τι πιο μεγάλο σχολείο το να είσαι δίπλα στον Edward για χρόνια μέχρι που έφυγε δυστυχώς στα 88 του πριν δύο χρόνια…
Αυτά λοιπόν είναι τα πτυχια μου στην φωτογραφία… δίπλα σε μεγάλους φωτογράφους και δουλειά …. Πολλή δουλειά και εξάσκηση.
Στα 2003 ξανά στο θρανίο σε ιδιωτικό film school να μάθω final cut και μοντάζ στην άλλη μου αγάπη τον κινηματογράφο.
Τότε ίδρυσα την μικρή μου εταιρία KOSTAS PETRAKOS FILMS και κάνω Cinematic φιλμς για γάμους, βιογραφίες και events.
Οι σπουδές στη φωτογραφία στην Αμερική βρίσκονται σε άλλο επίπεδο πια! Πανεπιστημιακό. Πιστεύεις πως ένας Έλληνας φωτογράφος, που έχει τελειώσει έναν κύκλο σπουδών (υποτυπωδών τύπου ΤΕΙ ή στην χειρότερη περίπτωση ΙΕΚ -και δεν μιλώ για φωτογραφικά εργαστήρια-) μπορεί να συναγωνιστεί έναν Αμερικάνο φωτογράφο; Αρκεί το ταλέντο;
Ναι πραγματικά εδώ είναι πολύ προχωρημένα τα πράγματα. Μόνο με το ταλέντο το βλέπω δύσκολο. Νομίζω είναι και θέμα τύχης. Είναι πάρα πολύ φωτογράφοι και ο συναγωνισμός μεγάλος.
Ποια πιστεύεις πως είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού φωτογράφου;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση… Εξαρτάται… και εγώ δεν είμαι από αυτούς που κρίνουν με ευκολία.
Προσωπικά εγώ ποτέ δεν είπα ότι είμαι καλός φωτογράφος. Πάντα μαθαίνω κάτι καινούργιο και ειδικά τώρα με την ψηφιακή φωτογραφία. Κανένας από τούς παλαιότερους φωτογράφους πού γνώρισα και διδάχθηκα δεν είχε καβαλήσει το καλάμι πού λέμε. Και οι νεότεροι τους σεβόμαστε.
Φυσικά ο καλός φωτογράφος για μένα δεν πρέπει να ξεφεύγει από τους βασικούς νόμους της φωτογραφίας. Πάντα να σέβεται τον κανόνα των τρίτων “The rule of thirds”, να έχει ακρίβεια στο καδράρισμα και να έχει θέμα. Για εμένα όταν ο φωτογράφος δεν σέβεται αυτά τα βασικά δεν έχει την εκτίμηση μου στην τέχνη του…
Info:
website: http://www.petrakosfilms.com/
Το προφίλ του Κώστα Πετράκου στο instagram: https://www.instagram.com/kostaspetrakos/ και το προφίλ του στο fb: https://www.facebook.com/kostas.petrakos?fref=ts
