Θεοδοσία Θωμά: “H φωτογραφία είναι ένα ωραίο ταξίδι για μένα, απ’ αυτά που μπαίνεις στο αυτοκίνητο, χαμογελάς πονηρά και λες «πάμε», χωρίς να ξέρεις που θα σε βγάλει…”
“ Θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο και θα είναι πιο όμορφα και από ένα όνειρο”. Όλους μας συγκινούν τα όνειρα, θέλει τέχνη και μαεστρία όμως να το αποτυπώσεις. Τι σου κλικάρει ως ονειρικό στη ζωή και πως το πιάνεις με το φακό σου;
Χαίρομαι που ξεκινάς με ένα αγαπημένο τραγούδι. Ναι όντως, θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο και θα είναι πιο όμορφα και από ένα όνειρο. Ονειρικό στη ζωή μπορεί να γίνει το κάθε τι, ένα χαμόγελο, μία λέξη, μία εικόνα, ένα χρώμα αρκεί να είσαι έτοιμος να το δεις και να το δεχτείς… Και το πιο ωραίο μάλλον είναι ότι δεν ξέρεις ποιο είναι αυτό το πρωινό ή αυτό το όνειρο. Με τη φωτογραφία δεν κυνηγάω απαραιτήτως όνειρα, αλλά είμαι ευτυχής όταν κάποια πιάνονται αβίαστα στο φακό μου ή όταν ξαφνικά, σε μια απρόσμενη στιγμή δημιουργώ κάποια άλλα.
Ο αέρας, η κίνησή του, ακόμα και η απουσία του είναι τα ενεργά στοιχεία του έργου σου. Υπάρχει κάτι το αιθέριο, ένα πάγωμα της στιγμής, ένας χορός. Τι ρόλο παίζει ο χρόνος στην αισθητική σου και πώς τον σταματάς;
Ο χρόνος και η αισθητική στη φωτογραφία είναι στοιχεία αλληλένδετα. Η αισθητική για μένα αποτελεί τη βάση, ένα προσωπικό κριτήριο για τον ορισμό του ωραίου που προϋπάρχει εντός μας, ενώ ο χρόνος είναι το δυναμικό στοιχείο της διαρκούς αλλαγής, της αέναης κίνησης του κόσμου. Όλα αλλάζουν διαρκώς… Στη δική μου φωτογραφία ο χρόνος σταματάει όταν συναντήσει την προσωπική αισθητική. Το πώς είναι μάλλον απλό, ένα κλικ!
Το όλο αποτέλεσμα το βρίσκω κινηματογραφικό. Μικρές ιστορίες, απρόσμενα πλάνα, από ασπρόμαυρο γκλάμουρ μέχρι σουρεάλ άναρχα χρώματα! Ποιες είναι οι επιρροές σου από φωτογράφους, σκηνοθέτες ή και εικαστικούς;
Nομίζω ότι οι επιρροές είναι πολλές, αλληλοεπιδρούν δυναμικά και επομένως γίνονται κάπως δυσδιάκριτες. Δηλαδή την ώρα της λήψης δε σκέφτομαι γιατί τραβάω κάτι, πώς το τραβάω και σίγουρα δεν διακρίνω από πού έχω επηρεαστεί. Είναι όμως σημαντικό το να βλέπει κανείς σπουδαίους φωτογράφους και εικαστικούς γιατί ως δια μαγείας κάτι αλλάζει στο μυαλό, διευρύνεται το οπτικό λεξικό και βλέπεις διαφορετικά. Σίγουρα ξεχωρίζω τον εξαιρετικό Ralph Gibson. Οι φωτογραφίες του είναι τόσο καλές που κάθε φορά που τις βλέπω μου δημιουργείται εκνευρισμός. Αγαπώ επίσης, το American Color του Κωνσταντίνου Μάνου και το ονειρικό και σουρεαλιστικό στοιχείο στις φωτογραφίες του Misha Gordin. Και μπορώ να συνεχίσω με μια σειρά άλλων αγαπημένων φωτογράφων ή εικαστικών, κλασικών ή πιο σύγχρονων, που πολύ θα ήθελα κάποια μέρα να μπορώ να δω σαφείς επιρροές τους πάνω στις φωτογραφίες μου. Γενικά πάντως, η σύγχρονη τέχνη είναι κάτι που με συναρπάζει και κάθε φορά που επισκέπτομαι μία έκθεση νιώθω πως κάτι αλλάζει στο μυαλό και τη ματιά μου, σαν να ανοίγει ένα νέο παράθυρο στον κόσμο.
Λένε ότι αυτό που θα αφήσεις εκτός κάδρου είναι εξίσου ή και ίσως πιο σημαντικό από αυτό που θα βάλεις. Τα δικά σου είναι αφαιρετικά απλά και σφιχτά δεμένα. Τι άλλο κοιτάζεις να έχει μια εικόνα σου ως προς τα τεχνικά της μέρη;
Ό,τι αφήνεις εκτός κάδρου μπορεί όντως να είναι σημαντικό ή πιο σημαντικό, αλλά αυτό δεν θα το μάθει ποτέ κανένας, εκτός από σένα… Ευτυχώς! Χα! Η αφαίρεση είναι στη φύση της φωτογραφίας, οπότε το θέμα είναι να δημιουργήσεις ένα ωραίο «ψέμα» με όσα έχεις εντός του κάδρου. Σίγουρα κλειδί σε μία φωτογραφία είναι το δυνατό θέμα, αλλά πέρα από αυτό, γιατί δε σου χαρίζεται πάντα, κοιτάζω αρκετά τη γεωμετρία, την προοπτική, μια πιο ασυνήθιστη γωνία λήψης, το χρώμα, ένα ωραίο φως. Επίσης τελευταία, προσπαθώ να δουλέψω με υπαινικτικές εικόνες, μέσω της αφαίρεσης. Να δίνω ένα στοιχείο και μέσω αυτού να υπονοούνται τα υπόλοιπα. Εντάξει, η πολύ δυνατή φωτογραφία δεν είναι εύκολη και δεν προκύπτει πάντα, αλλά νομίζω πως όσο περισσότερο πειραματίζεσαι τόσο πιο πιθανό είναι να φτιάξεις κάτι όμορφα διαφορετικό.
Κάτι που έχω γενικά απορία. Σου αρέσει να εκτίθεσαι αλλιώς δε θα σε γνωρίζαμε. Ταυτόχρονα ομως βλέπω ότι έχεις κλειδωμένο τον λογαριασμό σου από τον τυχαίο επισκέπτη. Είναι θέμα ωριμότητας του κοινού ή δικιάς σου υπερέκθεσης;
Ομολογώ πως δε μ’ αρέσει να εκτίθεμαι –πόσο μάλλον αν υπερκτίθεμαι- γι αυτό και ο λογαριασμός μου είναι κλειστός. Οι περισσότεροι σύνδεσμοι είναι είτε με ανθρώπους που γνωρίζω προσωπικά είτε προέκυψαν λόγω της ενασχόλησης με τη φωτογραφία, οπότε μοιραζόμαστε το ίδιο ενδιαφέρον. Έτσι προσπαθώ να προστατεύσω, όσο γίνεται, την ιδιωτικότητά μου και παράλληλα τη ματιά μου.
Σε μια φωτογραφία σου είδα και έργα τυπωμένα. Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσεις αυτή την ενασχόληση; Έχεις σπουδάσει; Έχεις εκθέσει τα έργα σου;
Oι σπουδές μου είναι στον τομέα της ειδικής αγωγής, οπότε σε ένα πρώτο επίπεδο δε μπορείς να πεις ότι έχουν ιδιαίτερη σχέση με τη φωτογραφία, όμως έχουν άμεση σχέση με τη διαφορετικότητα, την αμφισβήτηση ευρέως αποδεκτών στερεοτύπων και την εύρεση δυνατοτήτων εκεί που οι πολλοί βλέπουν μόνο μειονεξίες. Οπότε σε αυτό το σημείο ίσως συμπνέει με τη φωτογραφία, γιατί νομίζω πως μέρος της μαγείας της είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή να δεις διαφορετικά το δεδομένο και εν συνεχεία να το δείξεις και στους άλλους.
Το πορτφόλιό σου έχει την μορφή του οριστικού, δείχνεις να πατάς γερά στις εικόνες σου. Πώς ορίζεις αν αυτό που κλίκαρες έχει αξία πέραν της προσωπικής ή της συναισθηματικής; Πώς κάνεις διαλογή στο έργο σου;
Πλέον, νομίζω πως τις περισσότερες φορές μπορώ σχεδόν αμέσως να αναγνωρίσω μία δυνατή φωτογραφία. Σαν να με οδηγεί το ένστικτό μου. Αν μια φωτογραφία μου αρέσει με την πρώτη ματιά, κεραυνοβόλα, συνήθως είναι φωτογραφία που έχει αξία πέρα από τον προσωπικό μου έρωτα γι αυτή! Αυτές τις φωτογραφίες επιλέγω γενικά να τις επικοινωνώ. Στις πιο μέτριες ο προβληματισμός είναι συνήθως πιο μεγάλος και εκεί βοηθάει η κρίση του δασκάλου και κάποιων λίγων φίλων. Σίγουρα λοιπόν, το οπτικό μου κριτήριο έχει εξελιχθεί και εξελίσσεται διαρκώς λόγω των μαθημάτων και της συστηματικής παρακολούθησης της δουλειάς σπουδαίων φωτογράφων.
Τελικά τι σου προσφέρει η φωτογραφία; Ποια στοιχεία της έχουν παρεισφρήσει στο χαρακτήρα σου;
H φωτογραφία είναι ένα ωραίο ταξίδι για μένα, απ’ αυτά που μπαίνεις στο αυτοκίνητο, χαμογελάς πονηρά και λες «πάμε», χωρίς να ξέρεις που θα σε βγάλει… Και όσο λιγότερα τα προγράμματα, τόσες περισσότερες οι εκπλήξεις και η χαρά του απροσδόκητου. Η τυχαία περιπλάνηση εκεί έξω και η απρόσμενη συνάντηση με μια όμορφη εικόνα, η απαθανάτιση μιας συγκυρίας που ένα κλικ πριν δεν υπήρχε και η δημιουργία ενός νέου κόσμου, όλοδικού μου, κάνουν τη φωτογραφία ένα μέσο μαγικό που προσφέρει εκπλήξεις και συγκινήσεις. Και δεν ξέρω αν αυτά τα στοιχεία της φωτογραφίας έχουν παρεισφρήσει στο χαρακτήρα μου ή αν προϋπήρχαν σε μένα και όρισαν την ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία, αλλά μάλλον δεν έχει και τόση σημασία από τη στιγμή που έδεσαν λειτουργικά σε αυτή τη συνάντηση… και το ταξίδι συνεχίζεται…
Info:
Η Θεοδοσία Θωμά γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Ήρθε σε πρώτη επαφή με την καλλιτεχνική φωτογραφία το 2015, όταν συνάντησε τον φωτογράφο και δάσκαλο φωτογραφίας Διονύση Κούτση. Έκτοτε είναι μέλος της φωτογραφικής ομάδας Black Studio Art και έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις.
