Ο φωτογράφος Θανάσης Καρατζάς ξεκίνησε το «ταξίδι» του στη φωτογραφία, το 2011, με τα μαθήματα του Πλάτωνα Ριβέλλη στον Φωτογραφικό Κύκλο. Από το 2015 εργάζεται στην Athens Voice, ενώ έχει ήδη λάβει μέρος σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις και συμμετέχει στην κολλεκτίβα bulb.

Θανάση, θυμάσαι την πρώτη στιγμή που ένιωσες “αληθινός”  φωτογράφος;

Δεν έχω νιώσει αληθινός φωτογράφος ακόμη. Θα νιώσω όταν και αν εκδώσω κάτι που να μου αρέσει εμένα και θα δημιουργήσει ενδιαφέρον σε κάποιους. Όταν βάλω το ελάχιστο λιθαράκι. Τον επαγγελματικό συσχετισμό έχω νιώσει μόνo. Ήταν τη μέρα που απαντούσα τηλέφωνα γλυκομίλητος, από άγνωστα νούμερα, 8 το πρωί. Πράγμα γενικά αδιανόητο υπό κανονικές συνθήκες.

Η δουλειά σου θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο «ενότητες»: οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες σου διακρίνονται για την πανηγυρική ένταση, την εξωστρέφεια, τον ρεαλισμό τους – έναν ρεαλισμό, ωστόσο, που δεν επιτρέπει την ταύτιση, μοιάζει απόκοσμος. Αυτό το απόκοσμο ίσως είναι το μόνο στοιχείο που συνδέει το ασπρόμαυρο με το έγχρωμο προφίλ σου, όπου η διάθεση γίνεται μάλλον μοναχική και εσωστρεφής – ακόμα κι όταν πρόκειται για ανοιχτά εξωτερικά τοπία. Είναι θέμα κόνσεπτ, προσωπικής σου ανάγκης, επιρροών ή ακόμα και φάσης; 

Δεν υπάρχει σύνδεση στις δύο δουλειές, παρά μόνο μια μικρή που συνειδητά βάζω. Το ασπρόμαυρο είναι σαν αυτοβιογραφικό. Είναι η ζωή της νύχτας που με ενδιαφέρει να καταγράψω όπως τη νιώθω και την παρατηρώ. Είναι έρευνα. Μου αρέσει πολύ να βγαίνω όταν νυχτώνει και να γυρίζω πριν χαράξει. Όλα είναι διαφορετικά τότε. Ενώ το πρωί είναι μια άλλη κατάσταση που το χρώμα και το φώς είναι τα ίδια τα δομικά υλικά. Άλλος φακός το πρωί, άλλη διάθεση και άλλη αναζήτηση. Τη μέρα ψάχνω την ομορφιά και μια αισιοδοξία, το φως.

Πολύ δυνατό στοιχείο της δουλειάς σου αποτελούν επίσης τα πορτρέτα, με την εντυπωσιακή ένταση και εκφραστικότητά τους. Από την πλευρά σου είναι συναισθηματικά φορτισμένες τέτοιες λήψεις; Γενικά η προσωπική συναισθηματική ένταση «οπλίζει» την κάμερά σου;

Φωτογραφική ένταση θα έλεγα, παρά συναισθηματική φόρτιση, όταν ένα πρόσωπο συγκεντρώνει στοιχεία που μου αρέσουν. Μετά προσπάθεια για μια σύνδεση με το πρόσωπο. Ερωτήσεις και οδηγίες πολλές και στο τέλος μια συζήτηση ώστε να νιώσουμε άνετα και οικεία. Γιατί το πιο πιθανό είναι ότι θα ξαναθέλω να φωτογραφίσω λόγω αποτυχίας.

Βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα τη συνεργασία σου, ως φωτογράφου και επιμελητή φωτισμού, στο θεατρικό έργο «Πελαργέ που παίρνεις» της Άννελλης Ξηρογιάννη, στο Θέατρο Επί Κολωνώ. Τι σου έδωσε αυτή η εμπειρία;  

Αυτό το θεατρικό το χάρηκα πολύ. Δεν είχα ιδέα, και η Άννελη είχε μόνο εμπειρία. Διαφωνούσαμε διαρκώς, αλλά συμφωνούσαμε στην αίσθηση που θέλαμε να αποδωθεί. Είχα στο μυαλό μου τα φιλμ νουάρ. Στη διάθεσή μου μια παλιά κονσόλα. Ένιωσα πολύ βολικά με αυτό το μηχάνημα. Σκέφτηκα με ασπρόμαυρη λογική και δημιούργησα μια ατμόσφαιρα ανάλογη. Ήταν το έργο και τα σκηνικά έτσι, που δεν ήθελα να φωτίσω εκκεντρικά. Το να βάλεις μια τάξη στα φώτα είναι εμπειρία που προσθέτει κάτι νέο και πολλά ερωτήματα, δεν είναι καθόλου αυτονόητο ή απλό. Σαν να σκηνοθετείς μια φωτογραφία, που το κλικ δεν γίνεται πουθενά.

Οι φωτογραφίες σου δεν είναι μόνο όμορφες, είναι και έξυπνες. Συμφωνείς ότι η καλή φωτογραφία προϋποθέτει κάτι σαν «φωτογραφικό ΙQ», μια δηλαδή – ανεξάρτητη από τεχνικά μέσα, γνώσεις ή ακόμα και εμπειρία – ιδιαίτερη ικανότητα αναγνώρισης του σωστού κάδρου, με το σωστό θέμα, τη σωστή στιγμή;

Η ευφυΐα λειτουργεί όπως το ταλέντο, έπειτα όμως χρειάζεται μια σκέψη, μια φιλοσοφία θα έλεγα πριν τη λήψη, ένας σεβασμός στην επιλογή. Η σκέψη και η φιλοσοφία που κουβαλάει ο κάθε ένας είναι η ίδια του η φωτογραφία, αν ενεργεί με ειλικρίνεια και δεν αντιγράφει. Στο ασπρόμαυρο υπάρχουν προεικόνες στο μυαλό μου, που αποτυπώνονται άλλες φορές καλύτερα και άλλες χειρότερα. Στο έγχρωμο όμως δεν συμβαίνει το ίδιο. Τα κλικ είναι ελάχιστα και υπάρχει μια σκέψη πάντα απο πίσω. Ιδανικά να υπάρχει μια δεύτερη ανάγνωση, ένας υπαινιγμός ή μια φιλοσοφία προσωπική και όλα αυτά με τα λιγότερο δυνατά στοιχεία. Αφαιρώντας. Πιστεύω ότι η φωτογραφία σε αυτό το όριο αποδίδει τα μέγιστα.

Από τις φωτογραφίες που έχεις αναρτήσει, ξεχωρίζω το ζευγάρι στο Κεδρόδασος (Πρωτόπλαστους μου θύμισαν) και το ζευγάρι στον Καναπέ – και οι δύο από τις πιο γνωστές σου και κορυφαίες σε αποδοχή –, όμως αυτή με κάνει να θέλω να μάθω περισσότερα για τη στιγμή της λήψης της.

Η λήψη ε; Φωτογραφίζω στη Σάμο ένα συνέδριο για την άγρια φύση. 5 ώρες μετά και οριακά στο να αρχίσω να ζουζουνίζω ο ίδιος, βγήκα έξω για διάλειμμα και καφέ. Εκεί απ’ έξω, έπεφτε στη σκάλα το απογευματινό φως ιδανικά, προβολικά. Καλό, σκέφτομαι, αλλά χρειάζομαι μοντέλο δυνατό, γιατί βαριόμουν κιόλας να σηκωθώ. Ε τότε, όπως όταν ανάβεις τσιγάρο στη στάση και τότε έρχεται το λεωφορείο, ανοίγει η πόρτα, αρχίζει να κατεβαίνει η Λα Πουπέ. Ξέρεις, ήταν από τις περιπτώσεις που τυχαίνουν.

Στην Athens Voice ασχολείσαι με την φωτογραφία με διττό ρόλο, ως φωτογράφος, αλλά και ως συντάκτης θεμάτων γύρω από τη φωτογραφία (και όχι μόνο). Με τόσες φωτογραφίες που περνούν μπροστά από τα μάτια σου, έρχονται στιγμές που νιώθεις ότι όλα έχουν ήδη φωτογραφηθεί και διαρκώς λιγοστεύουν αυτά που θα μπορούσαν να σε κινητοποιήσουν;

Στην Athens Voice κάνω ό,τι σχετίζεται με τη φωτογραφία. Καθώς και γράφω άρθρα αν έχω να πω κάτι που να μου αρέσει και γνωρίζω καλά, ή αν κάνω ρεπορτάζ. Ναι, βλέπω πολλή φωτογραφία όλη μέρα. Μέσα σε μια ώρα έχω σκανάρει σχεδόν όλα τα περιοδικά και ιντερνετικά μέσα και sites που χρησιμοποιούν τη φωτογραφία, καθώς και την καθημερινή παραγωγή που παρουσιάζεται στο ίντερνετ, άρθρα και φωτογράφους. Μου αρέσουν και θαυμάζω τη δουλειά λίγων. Υπάρχει μια κάποια φωτογραφική ακράτεια. Και μια προχειρότητα. Μάλλον ιδέες θα έλεγα ότι παίρνω, παρά ότι νιώθω πως όλα έχουν ήδη φωτογραφηθεί.

Το profile του Θανάση στο Instagram https://www.instagram.com/karatzas_thanasis και το προσωπικό του site http://www.thanasiskaratzas.com/

Η συνέντευξη δόθηκε στις 02/03/2017