Βασίλης Μαθιουδάκης: “Αυτό είναι η φωτογραφία, ο κομβικός σύνδεσμος του γεγονότος με το θεατή”

Ο Βασίλης Μαθιουδάκης είναι ένας φωτοδημοσιογράφος με εμπειρία χρόνων, αστείρευτο ταλέντο, κοινωνική ευαισθησία και πολλές γνώσεις. Παρακάτω θα το ανακαλύψετε κι εσείς.

Όπως μου είπες κάνεις φωτοδημοσιογραφία 20 χρόνια τώρα. Πώς προέκυψε;

Όταν συγχρωτίζεις το τυχαίο με τις αναζητήσεις σου, οι οποίες είναι ακόμα αδιάμορφωτες, εκεί στα φοιτητικά τα χρόνια, κοινώς ψάχνεσαι, μια φωτογραφική μηχανή που μου χάρισε ο γαμπρός μου ήταν το ερέθισμα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία. Το κοινωνικό και μορφωτικό περιβάλλον της φιλοσοφικής σχολής στο Ρέθυμνο ήταν το κατάλληλο ώστε να αρχίσω να αντιλαμβάνομαι το χρώμα, την τέχνη, τη σύνθεση, να βλέπω κινηματογράφο. Ένας θαυμαστός υπέροχος κόσμος άνοιξε μπροστά μου γιατί τα έως τότε ερεθίσματά μου ήταν καθαρά από τον αγροτικό κόσμο του χωριού. Από τ’αγγούρια και τις ντομάτες περάσαμε στην ιστορία της τέχνης και τη φωτογραφία.

Εκείνη την εποχή ξεκίνησα αρχαιολογική φωτογραφία στο ασφαλές περιβάλλον του πανεπιστημίου, μετά ακολούθησε ο στρατός, μετά επιστροφή στην Κρήτη και ένα πρωινό μπήκα στο καράβι, χωρίς να ξέρω σχεδόν κανένα και γεια σας ήρθα στην Αθήνα. Χάθηκα σ’ένα σωρό άσχετες δουλειές και το ραντεβού με τη φωτογραφία επαναπροσδιορίστηκε το 2003 που ξεκίνησα μια συνεργασία με το περιοδικό Δίφωνο και έτσι ξαναξεκίνησε….έως σήμερα.

Να είσαι στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή. Αυτή η φωτογραφία είναι ένα τέτοιο δείγμα με τρεις διαφορετικούς κόσμους που συναντήθηκαν μέσα από το φακό σου (φωτογραφία κάτω). Τελικά οι στιγμές μας βρίσκουν; Είναι θέμα τύχης; Ή εκπαιδεύεται η ματιά;

Επιστρέφω στο τυχαίο, το θεωρώ καθοριστικό παράγοντα της ζωής άρα και της τέχνης, επικεντρωμένο όμως στη διαλεκτική του μορφή, πλήρως απεκδυμένο από μεταφυσικές αναζητήσεις και ιδιαιτερότητες που θα σε κάνουν να νιώθεις ξεχωριστός, χαρισματικός ενώ στην ουσία είσαι ένας αποτυχημένος. Η ματιά είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο σε σχέση με την καταγραφή της ιστορικής λεπτομέρειας της πραγματικότητας. Η ταχύτητα που το μάτι καταγράφει τις λεπτομέρειες, τις επαναπροσδιορίζει αισθητικά και τις ανασυνθέτει σε εικόνα είναι προϊόν καθαρά εμπειρίας όπου το τυχαίο μπορεί να κορυφώσει το αποτέλεσμα της ματιάς σου.

Είδα πρόσφατα στο ΕΜΣΤ την εξής φράση “Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες λένε την αλήθεια. Γι’αυτό τις χρησιμοποιούν οι ασφαλιστικές εταιρίες”. 6 στις 44. Τόσες είναι οι δικές σου α/μ (μέχρι τη στιγμή της συνέντευξης). Μάλλον δεν σε εκφράζει το απόφθεγμα, ε;

Τι; Πώς; Πού; Χαχα δε μου αρέσει να βάζω τέτοιες φτηνές ταμπέλες. Η αλήθεια είναι μια υποκειμενική κατάσταση των ανθρώπων που μπορεί να ταυτιστεί με το συλλογικό εγώ μιας ομάδας η οποία μπορεί να ταυτιστεί με μια εικόνα έγχρωμη ή ασπρόμαυρη καθαρά βάσει περιεχομένου. Για παράδειγμα σε μια πορεία μια ασπρόμαυρη ή έγχρωμη φωτογραφία ενός φλεγόμενου μπάτσου, η αλήθεια της είναι ορατή και πάντα διαμεσολαβητική μέσω του φωτογράφου. Οπότε η αλήθεια εξαρτάται από την ποσότητα της ανηθικότητας μας σε σχέση με τον αριβισμό της καριέρας, απαθανατίζοντας το αποκλειστικό κ.τ.λ

Φαίνεται και από κάποιες φωτογραφίες σου πως θα έχεις βρεθεί πολλές φορές στη γραμμή του πυρός σ’αυτά τα 20 χρόνια. Λειτουργεί καθόλου το ένστικτο της αυτοσυντήρησης εκείνη τη στιγμή ή ο φωτογράφος Βασίλης Μαθιουδάκης “χάνεται” μέσα στα γεγονότα;

Η αδρεναλίνη καταστέλνει το φόβο και ο πόνος εκείνη τη στιγμή δεν υφίσταται, τον καταλαβαίνεις μετά που γυρνάς στο σπίτι και βλέπεις μια τεράστια μελανιά από γκλομπ στο σώμα σου.

Το κορίτσι που κοιτάζει ως τα κατάβαθά μας, το αγόρι που δακρύζει, η ηλικιωμένη που ανταποκρίνεται με την πιο συμβολική χειρονομία, ο εμβληματικός Ψαραντώνης… Προετοιμάζεις το έδαφος μαζί τους πριν από τέτοια κλικ; Εσύ ο ίδιος επηρεάζεσαι;

Όταν φωτογραφίζεις πρέπει να γίνεις ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, είσαι ο θύτης που γητεύει το θύμα του με καλή πρόθεση ώστε να αφεθεί στη γοητεία του φακού. Τη στιγμή που φωτογραφίζω δεν αφήνω το συναίσθημα να κυριαρχήσει, πρέπει να είσαι σκληρός χωρίς συναισθηματισμούς. Όταν γυρνάω σπίτι πάντα σε περιμένει ένας βουλιαγμένος από συναισθήματα καναπές κι ένας λευκός τοίχος.

Εμείς βλέπουμε έναν αριθμό φωτογραφιών σου στο instagram, είμαι σίγουρη όμως πως είναι μόνο ένα μικρό δείγμα. Η δουλειά του φωτοδημοσιογράφου δεν τελειώνει ποτέ φυσικά, αλλά τι στόχους έχεις θέσει για το μέλλον;

Δεν είχα ποτέ θέσει συγκεκριμένους στόχους, ακολουθώ το ένστικτο μου και αφήνομαι στην καύλα της φωτογραφίας.

Παρ’όλο που οι φωτογραφίες σου είναι καταγραφές στιγμών-ντοκουμέντων, το οποίο θα περίμενε κανείς να είναι το “τραβάω ό,τι βλέπω, όχι ό,τι νιώθω”, βγάζουν πολύ συναίσθημα. Υποτιμάμε πιστεύεις τη δύναμη της πραγματικότητας ως προς το συγκινησιακό κομμάτι;

Είναι δύο κοσμοί συγκερασμένοι, δεν είναι  μια απλή συνάντηση. Είμαι ένας διαμεσολαβητής μιας ιστορικής στιγμής, μιας συνάντησης, ενός γεγονότος με τον θεατή. Αυτό είναι η φωτογραφία, ο κομβικός σύνδεσμος του γεγονότος με το θεατή. Τώρα το συναίσθημα ποικίλει βάσει των βιωμάτων του θεατή και κατ’επέκταση των αναζητήσεων και των εμπειριών του που θα τον οδηγήσουν στη συναισθηματική ταύτιση.

Πόση δύναμη έχει τελικά μια φωτογραφία; Είναι ικανή να ταρακουνήσει; Να αφυπνίσει συνειδήσεις; Και πόσο εύκολο είναι αυτό στις μέρες μας με την αθρόα εισροή εικόνων ή φωτογραφιών, πες το όπως θες, από παντού;

Ο Μαρκούζε τονίζει ότι “ Η τέχνη είναι η φαινομενική έκφραση ενός κόσμου που βρίσκεται υπό διαμόρφωση. Η τέχνη και η επανάσταση ενώνονται στη διαδικασία αλλαγής του κόσμου”. Πόσες φωτογραφίες δεν έκαναν το γύρο του πλανήτη και συγκλόνισαν τον κόσμο; Η Σοβιετική σημαία στην οροφή του Reichstag στο κατεστραμμένο Βερολίνο ή η φωτογραφία με τα παιδιά που τρέχουν να σωθούν από τις αμερικάνικες βόμβες Napalm στο Βιετνάμ. Η παγκόσμια κατακραυγή που δημιουργήθηκε ανάγκασε τον προεδρο των ΗΠΑ να αποσύρει τα στρατεύματα σύντομα.


https://www.instagram.com/vassilismathioudakis/

http://vmathioo.weebly.com

https://www.facebook.com/vassilis.mathioudakis.3?fref=mentions&pnref=story

mathioudakisv@gmail.com

 

Η συνέντευξη με τον Βασίλη Μαθιουδάκη δόθηκε στις 19/12/2016