Kωνσταντίνος Αρβανίτης: “Θες να βγάλεις φωτογραφία με τα όλα της και όταν τα καταφέρεις, μετά από εκατοντάδες ή χιλιάδες προσπάθειές, ζεις στο φωτογραφικό σου σύμπαν απλά περιμένοντας το επόμενο κλικ που θα σε ικανοποιήσει. Και αυτό δεν τελειώνει ποτέ”

Kωνσταντίνος Αρβανίτης: “Θες να βγάλεις φωτογραφία με τα όλα της και όταν τα καταφέρεις, μετά από εκατοντάδες ή χιλιάδες προσπάθειές, ζεις στο φωτογραφικό σου σύμπαν απλά περιμένοντας το επόμενο κλικ που θα σε ικανοποιήσει. Και αυτό δεν τελειώνει ποτέ”

Κώστα, σε γνώρισα μέσα από ένα πολύ ωραίο άρθρο. Εκεί έγραφες για την κριτική στη φωτογραφία και επειδή αυτό κάνουμε στο φωτολόγιο θα ήθελα να σε ευχαριστήσω γιατί με βοήθησες αρκετά. Ας αρχίσουμε την κουβέντα μας με μια ανασκόπηση. Πώς ξεκίνησες και πώς ωριμάζει η οπτική σου;
Γεια σου Δημήτρη! Χαίρομαι που το άρθρο μου αυτό, είχε κάποια επίδραση σε ανθρώπους που ασχολούνται με την φωτογραφία. Αν και έχω αλλάξει τμηματικά τρόπο σκέψης από τότε, το άρθρο αυτό θα παραμένει στον ιστό ως έχει, χωρίς καινούργιες προσθήκες ή αλλαγές γιατί για εμένα αποτελεί κομβικό σημείο της προσπάθειάς μου να κάνω φωτογραφία.
Ξεκίνησα το 2005 αγοράζοντας μία compact με manual ρυθμίσεις. Είχα διαβάσει τα πάντα από τεχνικά και πριν την πιάσω στα χέρια μου νόμιζα ότι θα κατακτήσω τον πλανήτη φωτογραφίζοντας. Γρήγορα απογοητεύτηκα από τις επιδόσεις μου και κρέμασα την μηχανή στο ράφι ως το 2012. Το καλοκαίρι του ’12 είδα έναν φίλο φωτογράφο Ιταλό να φωτογραφίζει. Παρατηρώντας τον ένιωσα τεράστια επιθυμία να πιάσω μηχανή στα χέρια μου. Γυρίζοντας από διακοπές άρχισα να σκαλίζω forum που μου έμαθε να ρυθμίζω την μηχανή μου και έπεσα επάνω σε παλιά, θαμμένα άρθρα και συζητήσεις μελών που γρήγορα κατάλαβα ότι είχαν φωτογραφική παιδεία και απόψεις διαμορφωμένες μετά από την ατελείωτη τριβή με το αντικείμενο. Κομματάκι κομματάκι άρχισα να συνδέω ένα puzzle κομμένο και ραμμένο στην δική μου λογική. Ξεχώρισα στο μυαλό μου τις φωτογραφίες σε δύο διαφορετικές κατηγορίες. Τις Φωτογραφίες και τις Εικόνες. Παράλληλα άρχισα να ανεβάζω και φωτογραφίες στην πεθαμένη πλέον κριτική φωτογραφιών του forum.
Για καλή μου τύχη, λίγα μέλη εξακολουθούσαν να σχολιάζουν και ανάμεσα τους δύο – τρεις με ριζωμένες και ώριμες απόψεις. Το ότι μπήκα σε έναν δρόμο το οφείλω σε αυτούς τους ανθρώπους και δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ. Έπειτα άρχισα να βλέπω περισσότερες φωτογραφίες. Πέρασα επιφανειακά τους κλασικούς φωτογράφους κάτι που θεωρώ λάθος και σκοπεύω να διορθώσω, αλλά μελέτησα  αρκετά κάποιους σύγχρονους φωτογράφους, ανάμεσα τους και κάποιους Έλληνες. Πλέον συνεχίζω να ωριμάζω, αλλά έχω ταυτόχρονα και την τύχη να ανήκω σε μία φωτογραφική ομάδα την Photopia και για πρώτη φορά μπορώ να μοιραστώ απόψεις και να ακούσω ανθρώπους πολύ πιο ώριμους από εμένα και αυτό με βοηθάει να επιβεβαιώσω ότι βρίσκομαι στο σωστό μονοπάτι και λέγοντας σωστό, εννοώ το μονοπάτι που ταιριάζει σε έμενα και θα με βοηθήσει κάποια στιγμή να πλησιάσω πιο κοντά σε αυτό που ονομάζουμε καλλιτεχνική φωτογραφία.

Κάποια στιγμή βαριέσαι τα ηλιοβασιλέματα. Αυτό το ανικανοποίητο, το ότι είμαστε οι χειρότεροι κριτές του έργου μας και μπήκαμε σε πιο βαθιά μονοπάτια πώς το βίωσες; Πώς το δουλεύεις μέσα σου;
Τα ηλιοβασιλέματα, τα γατάκια και τα σκυλάκια ή τα λουλουδάκια και όλα αυτά τα θέματα είναι ένα από τα πρώτα σκαλοπάτια που πρέπει να περάσει κάποιος για να μπορέσει να πάει παραπέρα. Και για να μην παρεξηγιόμαστε και δεν μας καταλαβαίνουν,λέγοντας γατάκια και σκυλάκια και ηλιοβασιλέματα εννοούμε όλες εκείνες τις φωτογραφίες που συνήθως είναι επιφανειακές, αν το θες μονοεπίπεδες και δεν πάνε παρακάτω μετά από την πρώτη ανάγνωση. Λιτά και πιο φωτογραφικά πάσχουν από περιεχόμενο και ρίχνουν το βάρος τους στην εντυπωσιακή φόρμα ή θέμα.
Προσωπικά μόλις ξεκίνησα να φωτογραφίζω για κάποιο λόγο είχα υποπτευθεί ότι πίσω από την τέχνη της φωτογραφίας υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο από την απλή ανάγνωση. Υπάρχει συναίσθημα, ένταση, κάτι που το 99% των φωτογραφιών που τραβάμε ίσως και παραπάνω δεν το έχει. Όταν αυτό περάσει στο αίμα σου και αισθανθείς ότι μπήκες στα βαθιά, κανένα σκυλάκι και κανένα γατάκι δεν πρόκειται να σε χορτάσει από την πείνα σου. Θες να βγάλεις φωτογραφία με τα όλα της και όταν τα καταφέρεις, μετά από εκατοντάδες ή χιλιάδες προσπάθειές, ζεις στο φωτογραφικό σου σύμπαν απλά περιμένοντας το επόμενο κλικ που θα σε ικανοποιήσει. Και αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Έτσι το βιώνω εγώ τουλάχιστον. Κάθε πετυχημένο κλικ μία ανάσα, και μετά μια αίσθηση γλυκιάς ασφυξίας, μέχρι να ανασάνεις ξανά.

Κοίταζα τις φωτογραφίες σου στην ομαδική έκθεση Λεπτομέρειες και ένας κύριος μπροστά μου έλεγε “ Μα καλά δεν το είδε το λευκό το καμένο; Επιτρέπονται τέτοια πράγματα;” Τι θα του απαντούσες; Πόσο σε αγγίζει η κριτική;
Κοίτα όπως μου είπε κάποια στιγμή πολύ σωστά, μία φίλη φωτογράφος, δεν υπάρχουν πρέπει στα θέλω του άλλου. Υπάρχει μου αρέσει, δεν μου αρέσει και ακόμα καλύτερα ένα ναι ή ένα όχι. Τα ασπρόμαυρα μου είναι πουσαρισμένα πάντα και κάποια έχουν και καμένες περιοχές. Είναι συνειδητή επιλογή. Οπότε είναι πλέον άποψη και όχι ένα τυχαίο γεγονός. Τέτοιου είδους κριτική δεν με επηρεάζει καθόλου, ούτε θετικά ούτε αρνητικά αν και είναι πάντα καλοδεχούμενη απλά για να ξεχαστεί. Βαθύτερη και ουσιαστικότερη κριτική όμως, που ξεφεύγει από τα απλά τεχνικά, είναι παραπάνω από καλοδεχούμενη. Η ΄εποικοδομητική κριτική με ξύπνησε και με έκανε να δω λίγο καλύτερα. Το όχι σε πηγαίνει μπροστά. Το ναι είναι γλυκό αλλά δυστυχώς όχι τόσο χρήσιμο ακόμα και αν είναι αληθινό.

Ο βιολιστής στα ερείπια με καθήλωσε με το βλέμμα του και με έκανε να ακούσω την μελωδία του μέσα στο πόλεμο και να νιώσω ελπίδα. Όπως καταλαβαίνεις με ταξίδεψε αυτή η λήψη. Πώς προέκυψε;
Η συγκεκριμένη λήψη είναι από τα θέματα που αποφεύγω. Στημένοι άνθρωποι, μουσικοί, μικροπωλητές, ζητιάνοι είναι λίγο κόκκινο πανί για την δική μου λογική και σπάνια τα τελευταία δύο χρόνια έχω μπει στην διαδικασία να κάνω τέτοια κλικ. Η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε τον Φεβρουάριο του 2016, αρκετά αργά το βράδυ. Ανέβαινα την Διονυσίου Αρεοπαγίτου και περνώντας δίπλα στον μουσικό παρατήρησα το φως από την λάμπα που έπεφτε σκληρά πάνω του.
Το υψηλό contrast είναι για εμένα μαγνήτης, όπως μάλλον έχεις καταλάβει, αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος που τράβηξα την φωτογραφία. Θυμάμαι με κοίταξε σαν να μου έλεγε μην τολμήσεις και  εγώ τον φωτογράφισα μάλλον από αντίδραση. Ούτε αυτό είναι κάτι που συνηθίζω γιατί δεν θέλω να ενοχλώ. Τελικά το βλέμμα μαλάκωσε και η σκληρότητα χάθηκε. Πιστεύω ότι δεν ενοχλήθηκε από την μηχανή καθόλου και  το βλέμμα του μάλλον δεν είχε να κάνει με εμένα. Πήρα τρία καρέ, τα δύο κουνημένα.

Δουλεύεις κυρίως το ασπρόμαυρο αλλά έχεις και αρκετά πολύ δυνατά έγχρωμα. Πότε βλέπεις το χρώμα σε μια εικόνα και πότε το απορρίπτεις;
Η αλήθεια είναι οτι το χρώμα μου αρέσει πολύ. Είναι διαφορετικό από το ασπρόμαυρο και το βρίσκω αρκετά δύσκολο. Οι περισσότερες έγχρωμες λήψεις μου έχουν γίνει συνειδητά. Δηλαδή αντί να κοιτάζω τόνους, κοιτάζω χρώμα. Πρόκειται συνήθως για πιο στατικές λήψεις, που έχω περισσότερο χρόνο να τις δουλέψω μέσα μου. Τις φορές που δεν είμαι σίγουρος όταν τραβάω την φωτογραφία και η επιλογή γίνεται κατά την επεξεργασία θα προτιμήσω το χρώμα μόνο αν θεωρήσω ότι δεν βαραίνει με κάποιο τρόπο την εικόνα μου. Αν νιώσω ότι κουράζει και εφόσον υπάρχουν σωστοί τόνοι, γυρίζω στις ρίζες μου που είναι το ασπρόμαυρο. Έχω σκοπό τα επόμενα χρόνια να ασχοληθώ σοβαρά με το χρώμα.

Σε απασχολεί άμεσα ο άνθρωπος και κάνεις πορτρέτα με ψυχή. Πώς προσεγγίζεις ένα στημένο, ποια είναι η επικοινωνία σου με το θέμα;
Τα περισσότερα πορτραίτα μου, πέρα από κάποια τις συζύγου μου δεν είναι στημένα. Είμαι πολύ κακός όταν πρέπει να στήσω κάποιον. Δεν το έχω δουλέψει πιθανών γιατί δεν με ενδιαφέρει το συγκεκριμένο κομμάτι ιδιαίτερα. Θα ήθελα όμως να το δουλέψω, απλά για να μπορώ να πω οτι κάνω και αυτό. Έχω πολλούς φίλους που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν με το να αποκτήσω εμπειρία και αυτοπεποίθηση αλλά μάλλον βαριέμαι. Τα λίγα στημένα που έχω κρατήσει είναι τα καλύτερα μετά από ένα βουνό αμήχανων λήψεων και μάλλον θα σου έλεγα οτι δεν τα αγαπώ ιδιαίτερα και τα κατατάσσω στις ωραίες εικόνες μου παρά στις φωτογραφίες μου. Από την άλλη έχω και δύο τρία που μου αρέσουν πολύ. Οπότε απαντώντας απευθείας στο ερώτημα σου, θα σου έλεγα ότι το δεν έχω κάποιο μαγικό τρόπο στο να προσεγγίζω το θέμα μου και κάθε φορά η διαδικασία είναι διαφορετική.

Κάποιες φορές η street photography είναι σαν μια λίστα με ψώνια, άλλες φορές είναι ποίηση. Το δεύτερο το ένιωσα όταν μπήκα στη σελίδα σου ( www.flickr.com/photos/ninjamousegr). Τι κοιτάς στο δρόμο;
Καταρχήν να σε ευχαριστήσω πολύ για αυτό που λες. Θα σου πω όμως, ότι τελικά δεν νιώθω φωτογράφος δρόμου. Ο λόγος είναι ότι αυτό που κοιτάζω στον δρόμο και αυτό που με ενδιαφέρει να τραβήξω προς το παρόν είναι άπιαστο, για πολλούς λόγους που δεν θα σου αναλύσω. Για τον καθένα η φωτογραφία δρόμου είναι διαφορετική ως προς τον τρόπο που την αντιλαμβάνεται. Κάποιος για παράδειγμα τραβάει έναν άνθρωπο που περπατά, με φόντο κάποια κτήρια. Άρτιο κάδρο, μινιμάλ, ασπρόμαυρο ή όμορφο εγχρωμο. Αυτόματα μία αποδεκτή φωτογραφία που πολύ εύκολα μπορεί να ονομαστεί street.
Όμως για εμένα δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Αυτό που ψάχνω στον δρόμο είναι δύσκολες συνθέσεις, ανισόρροπες που ακροβατούν ανάμεσα στην επιτυχία και την αποτυχία αλλά τελικά καταφέρνουν να ισορροπήσουν στο μάτι και σε συνδυασμό με το θέμα να βγάλουν και περιεχόμενο. Με λίγα λόγια ψάχνω την αρμονία μέσα στο χάος στην φωτογραφία δρόμου. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι φωτογραφίες μου δεν μου αρέσουν. Άλλες σαν εικόνες, άλλες σαν φωτογραφίες, έχουν λόγο ύπαρξης και κάποιες τις αγαπώ πολύ.  Απλά μέσα μου δεν νιώθω φωτογράφος δρόμου. Όταν το νιώσω πίστεψέ με θα το φωνάξω.

Εν τέλει γιατί φωτογραφίζεις; Είναι ανάγκη εξωτερίκευσης, ένα πάγωμα του χρόνου, μια καταγραφή των όσων βλέπεις ή κάτι άλλο;
Αυτό το ανικανοποίητο που ανέφερες πριν απαντά ένα τεράστιο μέρος της ερώτησης. Η αίσθηση του ότι δεν τελειώνει ποτέ και οτι πάντα μπορείς να τα καταφέρεις λίγο καλύτερα είναι αυτό που με μάγεψε. Το ότι απο τότε που φωτογραφίζω βλέπω τον κόσμο τελείως διαφορετικά. Τα μάτια μου εντοπίζουν θέματα για φωτογράφιση όπου και αν σταθώ. Είναι κάτι σαν υπερδύναμη  αν το σκεφτείς. Εμείς οι αυτοαποκαλούμενοι καλλιτεχνικοί φωτογράφοι είμαστε υπεράνθρωποι . Φτιάχνουμε ιστορίες με την μηχανή μας χρησιμοποιώντας σκουπίδια για υλικά. Κάνουμε το ασήμαντο σημαντικό και διαστρεβλώνουμε το σύμπαν γύρω μας με ένα κλικ. Και έτσι νιώθουμε δυνατοί και σημαντικοί. Να λοιπόν γιατί φωτογραφίζω.


Ιnfo: Το profile του Κωνσταντίνου στο Flickr https://www.flickr.com/photos/ninjamousegr/ και στο Instagram https://www.instagram.com/cosarvanitis/

Η συνέντευξη δόθηκε στις 21.02.2017